Από τα άτομα και το ανθρώπινο γονιδίωμα μέχρι τις τρίχες μας, το ανθρώπινο σώμα είναι ένα επίτευγμα της φύσης που θαυμάζουν οι επιστήμονες. Μάθετε 12 πράγματα που πιθανώς να μην ξέρατε.
Σκωληκοειδής απόφυση. Θεωρείται ένα άχρηστο εξελικτικό απομεινάρι που πολλοί γιατροί το αφαιρούν «προληπτικά», ωστόσο τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα βακτήρια που βοηθούν τη λειτουργία της χώνεψης.
Το μεγαλύτερο μόριο στη φύση είναι... Η φύση αποτελείται από μόρια, άλλα μικρά, άλλα μεγάλα. Το μεγαλύτερο μόριο όμως βρίσκεται στο ανθρώπινο σώμα και είναι το Χρωμόσωμα 1. Ένα ανθρώπινο κύτταρο περιέχει 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων στον πυρήνα του, και κάθε ένα αποτελεί ένα μακρύ μόριο DNA. Από αυτά το μεγαλύτερο είναι το χρωμόσωμα 1, που περιέχει περίπου 10 δισ. άτομα, στα οποία κωδικοποιείται όλη η πληροφορία που μεταφέρει.
Πολλά, πάρα πολλά άτομα. Κι αν σας έκαναν εντύπωση τα μεγάλα μόρια, μήπως αναρωτηθήκατε από πόσα άτομα αποτελείται ο ανθρώπινος οργανισμός; Οι επιστήμονες δεν τα μέτρησαν αλλά τα υπολογίζουν σε ένα αριθμό με 27 μηδενικά: 7.000.000.000.000.000.000.000.000.000 άτομα απαρτίζουν το σώμα ενός ενήλικου.
Και πολλές τρίχες. Μπορεί να φαίνεται απίστευτο, αλλά στον άνθρωπο φυτρώνουν τόσες τρίχες όσες έχει και το μακρινό ξαδελφάκι μας, ο χιμπαντζής. Απλώς οι ανθρώπινες τρίχες είναι πρακτικά άχρηστες και γι' αυτό οι περισσότερες είναι υπερβολικά μικρές και λεπτές ώστε να γίνονται πρακτικά αόρατες.
Σπυράκια στο δέρμα. Θα έχετε δει μερικές φορές μικροσκοπικά σπυράκια στο δέρμα, ειδικά όταν «ανατριχιάζετε». Είναι κι αυτά απομεινάρια της εξέλιξης. Εμφανίζονται γύρω από τη βάση μιας τρίχας, όταν μικροσκοπικοί μύες τεντώνονται για να σταθεί περισσότερο η τρίχα. Αν ο άνθρωπος είχε τρίχωμα, το φαινόμενο θα ανασήκωνε τις τρίχες ώστε να αερίζονται. Στον άνθρωπο όμως προκαλεί αυτό το περίεργο φαινόμενο.
Άνθρωπος στο διάστημα. Αντίθετα με ότι πιστεύουμε, αν μας πέταγαν απροστάτευτους στο διάστημα ούτε θα «έσκαγε» το σώμα μας από την πίεση ούτε θα ξεπαγιάζαμε σε χρόνο dt από το απίστευτο κρύο. Τα υγρά βράζουν στο κενό, αλλά το αίμα μας είναι προστατευμένο υπό πίεση στις φλέβες. Αντίθετα, η αιτία θανάτου μας θα ήταν η ασφυξία λόγω έλλειψης οξυγόνου. Κι αυτό δεν θα γινόταν άμεσα, καθώς έχει παρατηρηθεί (σε ατύχημα του 1965) ότι ο άνθρωπος μπορεί να αντέξει αρκετά δευτερόλεπτα, ακόμα και 1-2 λεπτά.
Είμαστε «κενοί». Όπως είπαμε, αποτελούμαστε από τρισεκατομμύρια άτομα. Κάθε ένα από αυτά όμως αποτελείται από έναν πυρήνα και το υπόλοιπο είναι... κενό. Αν χανόταν αυτό το κενό από κάθε άτομο, τότε ο άνθρωπος θα χώραγε σε ένα κύβο με ακμή 1/500 του εκατοστού.
Δεν αγγίζουμε τίποτα. Όσον κι αν ακούγεται τρελό, στην πραγματικότητα ακόμα κι όταν καθόμαστε σε μια καρέκλα... δεν την αγγίζουμε. Αυτό οφείλεται στην ηλεκτρομαγνητική άπωση. Στην πραγματικότητα, τα άτομα του σώματός μας σταματάνε σε απειροελάχιστη απόσταση από τα άτομα της καρέκλας, λόγω της άπωσης η οποία είναι ισχυρότερη ακόμα και από την βαρύτητα.
Κόκκινο αίμα - Γιατί;. Αν ρωτήσετε 10 ανθρώπους γιατί το αίμα είναι κόκκινο θα σας πουν ότι οφείλεται στον σίδηρο. Στην πραγματικότητα όμως αυτό είναι σύμπτωση, γιατί το χρώμα οφείλεται σε ένα δακτύλιο από άτομα πάνω στα οποία κάθεται ο σίδηρος, και είναι το σχήμα αυτό που παράγει το χρώμα. Όσο περισσότερο οξυγόνο υπάρχει κοντά, τόσο πιο κόκκινο γίνεται το χρώμα.
«Ξένοι» μέσα μας Ι. Μια εκπληκτική ανακάλυψη είναι ότι το DNA στα χρωμοσώματά μας δεν προέρχεται όλους από τους εξελικτικούς μας προγόνους, αλλά περιέχει και γονίδια από τουλάχιστον 8 ρετροιούς. Οι ρετροιοί, όπως ο HIV, εκμεταλλεύονται το μηχανισμό του DNA για να καταλάβουν ένα κύτταρο, αλλά οι συγκεκριμένοι ιοί σε κάποιο εξελικτικό βήμα ενσωματώθηκαν στο ανθρώπινο γονιδίωμα και παίζουν πλέον σημαντικό ρόλο στην αναπαραγωγή.
«Ξένοι» μέσα μας ΙΙ. Εκτός από ξένο γονιδίωμα, ο ανθρώπινος οργανισμός φιλοξενεί και αναρίθμητους ξένους οργανισμούς, ειδικά βακτήρια τα περισσότερα από τα οποία δεν προξενούν βλάβη. Ορισμένα είναι πολύ χρήσιμα στην πέψη για για τα ένζυμα που παράγουν στο στομάχι μας. Μάλιστα, σε ένα πείραμα τη δεκαετία του 1920, ένας Αμερικανός προσπάθησε να φτιάξει περιβάλλον χωρίς βακτήρια για ζώα. Το κατάφερε αλλά τα περισσότερα από τα ζώα πέθαναν αφού για να επιζήσουν χωρίς τα χρήσιμα βακτήρια στο στομάχι τους θα έπρεπε να τρέφονται με ειδικές τροφές.
Πραγματική ηλικία. Αν θεωρήσουμε ότι η ύπαρξη κάθε ανθρώπου ξεκινά από την στιγμή που σχηματίστηκε το ωράριο από το οποίο προήλθε τότε θα πρέπει να ξέρετε ότι τα ωράρια μιας γυναίκας δημιουργούνται όταν είναι ακόμα έμβρυο. Επομένως, αν είστε 28 και η μητέρα σας 50, τότε η «πραγματική» σας ηλικία είναι 28+50=78 ετών.
Επιγενετική, αυτός ο άγνωστος. Πολλές φορές θα έχετε ακούσει ότι τα γονίδια καθορίζουν πως θα είμαστε ακριβώς, αλλά τα γονίδια είναι μόλις το 3% του DNA. Το υπόλοιπο 97% θεωρούνταν σκουπίδια μέχρι πριν κάποια χρόνια. Αυτό άλλαξε πλέον όμως, με την επιγενετική: τις διαδικασίες που γίνονται έξω από τα γονίδια. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η επιγενετική παίζει ίσης σημασίας ρόλο με τα γονίδια, καθώς μπορεί να ενεργοποιεί ή όχι γονίδια και να προγραμματίζει την παραγωγή χρήσιμων ουσιών.