Διαβατήριο της Θεσσαλονίκης στο περιφερειακό και διεθνές στερέωμα για την προσέλκυση επισκεπτών μπορούν να αποτελέσουν οι «Δείκτες Μνήμης», ανέφερε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, σήμερα, Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2013, σε συνέντευξη Τύπου στη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκε το πρωτότυπο έργο που αφορά στη σήμανση τόπων, μνημείων, προσώπων και κτηρίων που ιστορικά διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία της πόλης.
Δίνοντας το στίγμα του έργου που υλοποιείται από το Δήμο Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο πρότασης που κατατέθηκε στην Επιτροπή «Θεσσαλονίκη 2012» από το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης (ΚΙΘ), το Μορφωτικό Ίδρυμα της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας-Θράκης (ΕΣΗΕΜΘ) και την εταιρία «Tetragon» που ανέλαβε το τεχνικό σκέλος ο Γιάννης Μπουτάρης σημείωσε:
«Οι Δείκτες Μνήμης ‘βγάζουν’ την ιστορία της πόλης από την βιβλιοθήκη και την βάζουν στην ίδια πόλη σε όφελος του κάτοικου και του επισκέπτη. Με αυτό τον τρόπο εκλαϊκεύει και καθιστά προσπελάσιμη την ιστοριογραφία της πόλης η οποία αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο».
Ανέφερε ότι οι φωτογραφίες των δεικτών μνήμης αποσκοπούν στο να προσελκύσουν στο κείμενο, συνοπτικό αλλά περιεκτικό, το οποίο αναδεικνύει το ιστορικό γεγονός, την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα μιας περιοχής, ενώ ταυτόχρονα θα υπάρχει παραπομπή σε μεγαλύτερο κείμενο που θα είναι προσβάσιμη με ηλεκτρονικά μέσα όπως μέσω κινητού τηλεφώνου.
Σημείωσε ότι η ανάπτυξη των Δεικτών Μνήμης όπως έχουν προταθεί στην Θεσσαλονίκη από την Επιτροπή που έχει δημιουργηθεί για αυτό το σκοπό καθιστούν την πόλη πρωτοπόρα, σε εθνικό αλλά και περιφερειακό επίπεδο, στην εκλαΐκευση και διάδοση της ιστορικής πραγματικότητας και πρόσθεσε:
«Η συμμετοχή στην κατάρτιση των Δεικτών Μνήμης της ΕΣΗΕΜΘ, έγκριτων ιστορικών και συλλεκτών της πόλης, υπό την σκέπη του Κέντρου Ιστορίας της Θεσσαλονίκης, κινητοποιεί φορείς και πρόσωπα για την δημιουργία ενός δημόσιου αγαθού: την ιστορική αυτογνωσία και την ανάδειξη της ιστορικής διαδρομής της Θεσσαλονίκης στον κάτοικο και τον επισκέπτη. Η συμμετοχή των συγκεκριμένων φορέων αποτελεί επίσης πρότυπο μια που καθιστά τους διαμορφωτές κοινής γνώμης της πόλης, μέσω της συμμετοχής της ΕΣΗΕΜ-Θ, ‘ιδιοκτήτες’ της ιστορικής αντικειμενικότητας και της υπεύθυνης εκλαΐκευσης μέσω ακριβώς της συνεργασίας με διακεκριμένα μέλη της κοινότητας των ιστορικών της Θεσσαλονίκης».
Επιπλέον ο Δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης σημείωσε ότι «σε περιφερειακό επίπεδο η ολοκλήρωση αυτού του έργου θα φέρει την Θεσσαλονίκη σε, κολακευτική για την ίδια, αντιδιαστολή με άλλες πόλεις. Αναφέρω ενδεικτικά τόσο την κακόγουστα μνημειακή και μη-αντικειμενική, δημόσια αρχιτεκτονική των Σκοπίων όσο και την παντελή έλλειψη της δημόσιας ανάδειξης του ιστορικού παρελθόντος στην Κωνσταντινούπολη όπου και μεγαλούργησε το ελληνικό στοιχείο» και κατέληξε:
«Οι Δείκτες Μνήμης μπορούν να αποτελέσουν διαβατήριο της Θεσσαλονίκης στο περιφερειακό και διεθνές στερέωμα εξυπηρετώντας τους στόχους της πόλης για την προσέλκυση επισκεπτών όσο και για την εδραίωση της φήμης ως μια προοδευτική πόλη που είναι σε θέση να διαχειριστεί το παρελθόν της με την ψυχραιμία, γενναιοδωρία και υπευθυνότητα που του αρμόζει. Μπορούν επίσης να ενισχύσουν την ίδια την ταυτότητα της Θεσσαλονίκης δίνοντας την δυνατότητα αλλά και την ευκαιρία στον κάτοικο της (α) να ταυτιστεί με το παρελθόν της ακόμη και όταν αυτό το παρελθόν τον ξεπερνάει (εάν η οικογένεια του έχει προσφυγική καταγωγή ή εάν ήρθε στην πόλη με το μεταπολεμικό κύμα αστυφιλίας), και (β) να συσχετιστεί με μια ανοιχτή και προοδευτική αντίληψη του παρελθόντος της πόλης».
Το έργο προβλέπει την κατασκευή και τοποθέτηση σε συνολικά 41 σημεία της Θεσσαλονίκης 31 επιδαπέδιων και δέκα επιτοίχιων δεικτών μνήμης –σε δεύτερη φάση προτείνονται 180 επιπλέον- που σηματοδοτούν ιστορικούς τόπους και σημαντικά γεγονότα και πρόσωπα για την πόλη, ανέφερε ο Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος Ποιότητας Ζωής και Ελεύθερων Χώρων Κωνσταντίνος Ζέρβας.
Την εποπτεία των εργασιών είχε τριμελής Επιστημονική Επιτροπή στην οποία συμμετείχαν οι: ΓιώργοςΑναστασιάδης, καθηγητής ΑΠΘ, Αντώνης Σατραζάνης, Διευθυντής ΚΙΘ, και Χρίστος Ζαφείρης, δημοσιογράφος-συγγραφέας.
Η πρώτη φάση του έργου υλοποιείται από το Δήμο Θεσσαλονίκης (από τον προϋπολογισμό του 2012 με 40.000 ευρώ), ενώ σε δεύτερη φάση ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα 300.000 ευρώ και έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότησή του για το 2013 από το «Πράσινο ταμείο» (ΕΑΧΑ). Επιπλέον προβλέπεται η σύνδεση μέσω κινητών τηλεφώνων (smart phones) σε επιπλέον στοιχεία και αναφορές για κάθε Δείκτη Μνήμης καθώς και η κατασκευή ιστοσελίδας η οποία θα εμπεριέχει το σύνολο αυτού του εμπλουτισμένου ιστορικού υλικού. Σε πρώτη φάση θα εγκατασταθούν από τις υπηρεσίες του Δήμου οι ακόλουθοι Δείκτες Μνήμης:
-Η Πλατεία Ελευθερίας
-Λαδάδικα
-Τράπεζα Θεσσαλονίκης των Αλλατίνι (Στοά Μαλακοπής)
-Πλατεία Αρχαίας Αγοράς («Πλατεία Δικαστηρίων»)
-Ο Φραγκομαχαλάς
-Μνήμη Γρηγόρη Λαμπράκη
-Το βιβλιοπωλείο Μόλχο
«Η Θεσσαλονίκη άλλαξε δραστικά ως προς τη μορφή και την τοπογραφία της τα τελευταία 100 χρόνια, με αποτέλεσμα να μην εντοπίζονται οι ορίζουσες και οι αναφορές γεγονότων ή καταστάσεων του παρελθόντος. Έτσι δεν γίνεται αντιληπτή στον περιπατητή, κάτοικο ή επισκέπτη της Θεσσαλονίκης, η υπόμνηση, η αναφορά, η σημασία του γεγονότος που έλαβε χώρα στο συγκεκριμένο τόπο ή χρόνο» σημείωσε ο Κωνσταντίνος Ζέρβας και κατέληξε: «Ο πολιτιστικός και ιστορικός πλούτος της πόλης παραμένει για τον πολύ κόσμο άγνωστος, γι’ αυτό ήταν αναγκαία η υπόμνηση και η παρουσίασή του, όχι μόνο για τον επισκέπτη της αλλά και τον κάτοικο που επιθυμεί να την γνωρίσει και να βιώσει το παρελθόν της, να αποκτήσει, δηλαδή, ένα δίκτυο σημάνσεων που να γίνονται «σπίθες ενεργοποίησης της ιστορικής μνήμης».
Οι «Δείκτες Μνήμης» που έρχονται να σηματοδοτήσουν ιστορικούς τόπους, γεγονότα και προσωπικότητες της Θεσσαλονίκης, φιλοδοξούν να συμβάλλουν στην αυτογνωσία των δημοτών μας και να συνδεθούν με το τουριστικό πρόσωπο της πόλης, κάνοντας τη διαμονή των επισκεπτών ουσιαστική και δημιουργική, αναφέρει σε γραπτό μήνυμά του ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Τουρισμού Σπύρος Πέγκας και προσθέτει: «το συγκεκριμένο πρόγραμμα, σε συνδυασμό με μία μεγάλη γκάμα δράσεων που υλοποιεί η Διεύθυνση Πολιτισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης, όπως η Διανυκτερεύσεις μαθητών δημοτικού στα Μουσεία, οι Δωρεάν ξεναγήσεις, το άνοιγμα των αρχαιολογικών μας χώρων, μέσω των εκδηλώσεων «Μουσικές στα Μνημεία» αλλά και τους θεματικούς χάρτες, πάνω στους οποίους εργαζόμαστε εντατικά τον τελευταίο ένα χρόνο, συνιστούν μία δυναμική προσπάθεια να συνδεθούν οι δημότες με τον μνημειακό πλούτο και την ιστορία της πόλης μας».
Ο εορτασμός των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης, έδωσε αφορμή για τη δημιουργία ενός πλήρους καταλόγου σημάνσεων-δεικτών μνήμης για όλα τα σημαντικά μνημεία, τόπους, γεγονότα και προσωπικότητες, που είναι αναγκαίο να «αποκαλυφθούν» στα μάτια του σύγχρονου περιπατητή της πόλης, ανέφερε από τη μεριά του ο γενικός διευθυντής του φορέα «Θεσσαλονίκη 1912-2012» Ακης Παπαγιάννης. Όπως είπε «σημαντικά κτήρια και αρχιτεκτονικά σύνολα του 19ου και 20ού αιώνα έπρεπε να σημανθούν, γιατί παίζουν σημαντικό ρόλο στο αρχιτεκτονικό γίγνεσθαι και την κοινωνική ιστορία της πόλης. Η σήμανση – πληροφόρηση επεκτείνεται και στα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά μνημεία της πόλης, πού είναι χαρακτηρισμένα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, τους μεταβυζαντινούς ναούς, τα οθωμανικά μνημεία, και γενικά όλα τα σημαντικά κτήρια που αποτελούν την αρχιτεκτονική κληρονομιά της πόλης».
Ευελπιστούμε όλο το σύστημα να λειτουργεί τόσο για τον πολίτη της Θεσσαλονίκης όσο και για τον επισκέπτη αφού ο Δείκτης είναι δίγλωσσος (ελληνική και αγγλική γλώσσα) ανέφερε ο εκπρόσωπος της αναδόχου εταιρίας «tetragon» Γιώτης Ιωαννίδης. Επιπλέον σημείωσε ότι οι πινακίδες έχουν κατασκευασθεί με τέτοιο τρόπο ώστε ακόμη και σε περίπτωση καταστροφής από βανδαλισμό να μπορούν ν’ αντικατασταθούν τόσο στην επιφάνεια γραφισμού όσο και κατά τμήματα της κατασκευής, είτε ακόμη και ν’ αντικατασταθεί ολόκληρος ο Δείκτης.
Να υπάρξει συνεργασία με τα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να γίνει ευρύτερα γνωστή η ιστορική κληρονομία της πόλης, πρότεινε ο Αντιπρόεδρος του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΜ-Θ, Ηλίας Κουτσούκος και πρόσθεσε «αυτή η πρωτοβουλία του Δήμου Θεσσαλονίκης είναι πολύτιμη για τους επισκέπτες και τους κατοίκους αυτής της πόλης. Δεν γνωρίζω άλλες πόλεις στον κόσμο που να διαθέτουν ιστορία όπως η Θεσσαλονίκη, δηλαδή να έχουν περάσει δύο παγκόσμιους πολέμους, έναν εμφύλιο και μία ολοκληρωτική καταστροφή και συμφωνώ με την διαπίστωση του Δημάρχου ότι δεν έχουμε αγαπήσει όσο πρέπει ακόμη την πόλη μας».
Τα κείμενα των κατασκευών γράφτηκαν εξ ολοκλήρου από το προσωπικό του Κέντρου Ιστορίας υπό την εποπτεία του καθηγητή Γιώργου Αναστασιάδη και καταβλήθηκε προσπάθεια να είναι όσο το δυνατόν περιεκτικά, σημείωσε ο Διευθυντής του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης Αντώνης Σατραζάνης, εκφράζοντας την ικανοποίηση του για την υλοποίηση μιας πρωτοβουλίας για την καταγραφή της ιστορίας της πόλης.
«Αυτό το εγχείρημα που υποστηρίχθηκε στο σήμερα από τους φορείς του Δήμου Θεσσαλονίκης και την ΕΣΗΕΜ-Θ, ήταν μια παλιά ιδέα μετά την διαπίστωση μας για το πόσα λίγα γνωρίζουμε για την πόλη μας. Σκοπός μας είναι όχι μόνο να περιεργαζόμαστε και να παρατηρούμε αλλά και να «σκοντάφτουμε» πάνω στους Δείκτες Μνήμης παίρνοντας το δίδαγμα της Ιστορίας» σημείωσε ο καθηγητής Πολιτικής και Συνταγματικής Ιστορίας στο ΑΠΘ και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής που επιμελήθηκε την εκτέλεση του έργου, Γιώργος Αναστασιάδης και συμπλήρωσε: «Η πόλη είναι ούτως ή άλλως μουσείο ανοιχτό χωρίς τοίχους, έλειπαν μόνο οι κατάλληλες επιγραφές που θα κατατόπιζαν για μια παιδαγωγική και ουσιαστική διδασκαλία αλλά και σχέση με την ιστορία. Ο κάτοικος και επισκέπτης της πόλης θα έχει, μέσω των Δεικτών, την ευκαιρία να αντιληφθεί όπως πρέπει την πόλη και να δημιουργήσει μια πιο ουσιαστική σχέση με την ιστορική μνήμη».
Επιπλέον πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό στο: bit.ly/DeiktesMnimisPress
.webp)
.jpg)
