Η ιστορία του μπακαλιάρου ξεκινάει με την εποχή των Βίκινγκς το 800 μ. Χ. Πρώτοι τον πάστωσαν οι Βάσκοι, που ξεκίνησαν το εμπόριο του μπακαλιάρου από το Μεσαίωνα και τον ονόμασαν «ψάρι του βουνού», ενώ στη χώρα μας, ήρθε τον 15ο αιώνα και στο ελληνικό τραπέζι μπήκε μέσω της σαρακοστιανής νηστείας.
Το πιάτο της ημέρας και παραδοσιακό γαστρονομικό έθιμο για τον Ευαγγελισμό κάθε 25η Μαρτίου είναι ο μπακαλιάρος με σκορδαλιά με ποικίλες συνταγές! Γιατί και πώς Καθιερώθηκε το έθιμο αυτό;
Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, η Εκκλησία επέτρεπε στους πιστούς μονάχα δύο φορές να φάνε ψάρι, συγκεκριμένα του Ευαγγελισμού και την Κυριακή των Βαΐων.
Γιατί όμως μπακαλιάρο; Στην ορεινή κυρίως Ελλάδα ορεινές και στις απομακρυσμένες και πιο φτωχές περιοχές ο παστός μπακαλιάρος εκείνη την εποχή ήταν η εύκολη και οικονομική λύση.
Το πιάτο της ημέρας και παραδοσιακό γαστρονομικό έθιμο για τον Ευαγγελισμό κάθε 25η Μαρτίου είναι ο μπακαλιάρος με σκορδαλιά με ποικίλες συνταγές! Γιατί και πώς Καθιερώθηκε το έθιμο αυτό;
Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, η Εκκλησία επέτρεπε στους πιστούς μονάχα δύο φορές να φάνε ψάρι, συγκεκριμένα του Ευαγγελισμού και την Κυριακή των Βαΐων.
Γιατί όμως μπακαλιάρο; Στην ορεινή κυρίως Ελλάδα ορεινές και στις απομακρυσμένες και πιο φτωχές περιοχές ο παστός μπακαλιάρος εκείνη την εποχή ήταν η εύκολη και οικονομική λύση.
Όποιες και αν ήταν οι καιρικές συνθήκες οι πιστοί ήξεραν ότι θα βρουν παστό μπακαλιάρο ακόμη και στα μικρά μπακάλικα.Εκτός απο τηγανιτό σε πολλές περιοχές τον έφτιαχναν και κοκκινιστό με χόρτα και σκορδαλιά.
Το μεσημεριανό τραπέζι της 25ης Μαρτίου είναι από τα νοστιμότερα. Είναι, βέβαια, και από τα πιο... δύσοσμα της παράδοσης. Ειδικά όσοι επιλέγουν να μη φάνε σκορδαλιά, το απαραίτητο συνοδευτικό του τηγανιτού μπακαλιάρου, υποφέρουν στο τέλος του γεύματος από τη δυσοσμία του στόματος των συνδαιτυμόνων τους. Υπάρχει λύση;
Παρακάτω σας παρουσιάζουμε μερικές συνταγές που θα ικανοποιήσουν εξίσου όσους αγαπούν τη σκορδαλιά (και τον μπακαλιάρο), αλλά και όσους δεν αντέχουν τη δυσοσμία που αυτή αφήνει.
Μπακαλιάρος τηγανητός με κουρκούτι
(4 μερίδες)
Υλικά:
1 κιλό μπακαλιάρο παστό, ξαλμυρισμένο
1 ποτήρι ανθρακούχο νερό ή μπίρα
1 αυγό
αλεύρι όσο πάρει (περίπου 1 ποτήρι), κοσκινισμένο
λίγο αλάτι (προσοχή, γιατί ο μπακαλιάρος είναι αλμυρός) και πιπέρι, μπόλικο φρεσκοτριμμένο
ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
Εκτέλεση:
Διαλέγετε φιλέτα μπακαλιάρου χοντρά (ξαλμυρίζουν πιο εύκολα και είναι πιο αφράτα). Αφαιρείτε από την προηγούμενη μέρα την πέτσα και κόβετε το ψάρι σε κομμάτια. Το βάζετε σε μπολ με μπόλικο νερό, το οποίο θα αλλάζετε κάθε 3-4 ώρες. (Ο μπακαλιάρος χρειάζεται από 12 έως 24 ώρες ξαλμύρισμα. Όσο πιο συχνά αλλάζετε το νερό, τόσο πιο γρήγορα θα ξαλμυρίσει). Αφού ξαλμυρίσει (δοκιμάζετε), το αφήνετε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσει καλά κι αφαιρείτε τυχόν κόκαλα.
Σε ένα μπολ φτιάχνετε το κουρκούτι. Χτυπάτε το αυγό με το ανθρακούχο νερό, το αλάτι και το πιπέρι. Λίγο-λίγο ρίχνετε το αλεύρι και ανακατεύετε μέχρι να έχετε ένα χυλό μέτριο (ούτε σφιχτό ούτε αραιό). Αφήνετε το χυλό στο ψυγείο για 30΄ να παγώσει.
Στη συνέχεια τον ανακατεύετε καλά και βουτάτε μέσα ένα-ένα τα κομμάτια του μπακαλιάρου. Τα αφήνετε λίγο να στραγγίσουν και τα ρίχνετε στο καυτό ελαιόλαδο, να ροδίσουν γύρω-γύρω.
Σκορδαλιά με πατάτα και φουντούκια
Υλικά:
300 γρ. πατάτες, βρασμένες και αλεσμένες στον χορτόμυλο
5 γρ. σκόρδο, πολτοποιημένο
20 γρ. φουντούκια, καβουρδισμένα
120 γρ. ελαιόλαδο
20 γρ. ξίδι λευκού κρασιού
20 γρ. κρουτόν
αλάτι
νερό
Εκτέλεση:
Σε ένα πολυμηχάνημα αλέθετε τα φουντούκια μαζί με τα κρουτόν μέχρι να γίνουν σκόνη.
Σε ένα μπολ βάζετε τις αλεσμένες πατάτες, το μείγμα του φουντουκιού, το ξίδι, το σκόρδο και το λάδι και ανακατεύετε με σύρμα μέχρι να ομογενοποιηθούν.
Αλατίζετε και αραιώνετε με νερό, φέρνοντας την υφή της σκορδαλιάς στην πυκνότητα που θέλετε
Το μεσημεριανό τραπέζι της 25ης Μαρτίου είναι από τα νοστιμότερα. Είναι, βέβαια, και από τα πιο... δύσοσμα της παράδοσης. Ειδικά όσοι επιλέγουν να μη φάνε σκορδαλιά, το απαραίτητο συνοδευτικό του τηγανιτού μπακαλιάρου, υποφέρουν στο τέλος του γεύματος από τη δυσοσμία του στόματος των συνδαιτυμόνων τους. Υπάρχει λύση;
Παρακάτω σας παρουσιάζουμε μερικές συνταγές που θα ικανοποιήσουν εξίσου όσους αγαπούν τη σκορδαλιά (και τον μπακαλιάρο), αλλά και όσους δεν αντέχουν τη δυσοσμία που αυτή αφήνει.
Μπακαλιάρος τηγανητός με κουρκούτι
(4 μερίδες)
Υλικά:
1 κιλό μπακαλιάρο παστό, ξαλμυρισμένο
1 ποτήρι ανθρακούχο νερό ή μπίρα
1 αυγό
αλεύρι όσο πάρει (περίπου 1 ποτήρι), κοσκινισμένο
λίγο αλάτι (προσοχή, γιατί ο μπακαλιάρος είναι αλμυρός) και πιπέρι, μπόλικο φρεσκοτριμμένο
ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
Εκτέλεση:
Διαλέγετε φιλέτα μπακαλιάρου χοντρά (ξαλμυρίζουν πιο εύκολα και είναι πιο αφράτα). Αφαιρείτε από την προηγούμενη μέρα την πέτσα και κόβετε το ψάρι σε κομμάτια. Το βάζετε σε μπολ με μπόλικο νερό, το οποίο θα αλλάζετε κάθε 3-4 ώρες. (Ο μπακαλιάρος χρειάζεται από 12 έως 24 ώρες ξαλμύρισμα. Όσο πιο συχνά αλλάζετε το νερό, τόσο πιο γρήγορα θα ξαλμυρίσει). Αφού ξαλμυρίσει (δοκιμάζετε), το αφήνετε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσει καλά κι αφαιρείτε τυχόν κόκαλα.
Σε ένα μπολ φτιάχνετε το κουρκούτι. Χτυπάτε το αυγό με το ανθρακούχο νερό, το αλάτι και το πιπέρι. Λίγο-λίγο ρίχνετε το αλεύρι και ανακατεύετε μέχρι να έχετε ένα χυλό μέτριο (ούτε σφιχτό ούτε αραιό). Αφήνετε το χυλό στο ψυγείο για 30΄ να παγώσει.
Στη συνέχεια τον ανακατεύετε καλά και βουτάτε μέσα ένα-ένα τα κομμάτια του μπακαλιάρου. Τα αφήνετε λίγο να στραγγίσουν και τα ρίχνετε στο καυτό ελαιόλαδο, να ροδίσουν γύρω-γύρω.
Σκορδαλιά με πατάτα και φουντούκια
Υλικά:
300 γρ. πατάτες, βρασμένες και αλεσμένες στον χορτόμυλο
5 γρ. σκόρδο, πολτοποιημένο
20 γρ. φουντούκια, καβουρδισμένα
120 γρ. ελαιόλαδο
20 γρ. ξίδι λευκού κρασιού
20 γρ. κρουτόν
αλάτι
νερό
Εκτέλεση:
Σε ένα πολυμηχάνημα αλέθετε τα φουντούκια μαζί με τα κρουτόν μέχρι να γίνουν σκόνη.
Σε ένα μπολ βάζετε τις αλεσμένες πατάτες, το μείγμα του φουντουκιού, το ξίδι, το σκόρδο και το λάδι και ανακατεύετε με σύρμα μέχρι να ομογενοποιηθούν.
Αλατίζετε και αραιώνετε με νερό, φέρνοντας την υφή της σκορδαλιάς στην πυκνότητα που θέλετε